Porady dla rodziców

Kiedy „nie” oznacza „nie” czyli o rozsądnym wyznaczaniu granic dziecku.

Stawianie granic dziecku to czytelny zestaw praw i zakazów, który sprawia, że dziecko może prawidłowo rozwijać się i bezpiecznie poruszać w najbliższym otoczeniu.

Dlaczego warto wyznaczać granice?

 

  • dają dziecku poczucie bezpieczeństwa (fizycznego i psychicznego);

 

  • pomagają w odkrywaniu świata (świat staje się zrozumiały i przewidywalny);
  • określają ścieżkę akceptowanych zachowań, reguł, norm;
  • określają związki między ludźmi (dzieci odkrywają jaką mają siłę w relacjach z dorosłymi i w jakim stopniu kontrolują sytuacje);
  • wspomagają rozwój dziecka (dowiadujemy się z czym dziecko sobie już radzi a z czym ma jeszcze kłopoty).

Należy pamiętać, że wytyczanie granic musi być procesem dynamicznym. Oznacza to, że rodzice wytyczając granice, muszą wspierać naturalny rozwój dziecka, poprzez poszerzanie granic w miarę jak dzieci wykazują gotowość do przyjęcia na siebie zwiększonej odpowiedzialności i wolności.

Trzy modele wychowawcze

Rodzice zazwyczaj stosują jeden z trzech podstawowych modeli wychowawczych. Każdy z tych modeli opiera się na innych przekonaniach, roli rodziców i rozkładu siły i odpowiedzialności między dziećmi i rodzicami. Wśród podejść wyróżnia się:

  • podejście przyzwalające – wolność bez granic, rozwiązywanie problemów poprzez perswazję;
  • podejście demokratyczne – wolność w ramach granic, rozwiązywanie problemów poprzez współpracę;
  • podejście restrykcyjne / autorytarne – granice bez wolności, rozwiązywanie problemów za pomocą siły.

Wychowanie przyzwalające (bezstresowe)

Przekonania rodziców:

  • dzieci będą współpracować, jeżeli zrozumieją, że to właściwa forma postępowania;
  • zadaniem jest służenie dziecku i dbanie o ich dobre samopoczucie;
  • konsekwencje, które denerwują dziecko nie są skuteczne.

Kontrola sytuacji:

  • cała w rękach dzieci

Rozwiązywanie problemów:

  • perswazja
  • jedna strona wygrywa, druga przegrywa (zawsze wygrywa dziecko).

Dzieci uczą się:

  • nie obowiązują mnie zasady, robię to na co mam ochotę;
  • rodzice służą dziecku;
  • rodzice rozwiązują problemy dzieci;
  • brak szacunku, skupienie na sobie, zależność.

Jak dzieci reagują:

  • sprawdzają granice;
  • ignorują i podważają autorytety i zasady;
  • ignorują słowa rodziców;
  • utarczkami słownymi.

Wychowanie demokratyczne

Przekonania rodziców:

  • dzieci są zdolne do samodzielnego rozwiązywania problemów;
  • należy zapewnić dzieciom możliwość wyboru i uczenia się na podstawie konsekwencji tych wyborów;
  • sposobem motywowania jest zachęta.

Kontrola sytuacji:

  • dzieci otrzymują tyle władzy i kontroli, aby potrafiły sobie z nimi odpowiedzialnie poradzić

Rozwiązywanie problemów:

  • wzajemny szacunek i współpraca;
  • aktywne uczestnictwo dzieci w rozwiązywaniu problemów;
  • brak przegranych.

Dzieci uczą się:

  • odpowiedzialności;
  • współpracy;
  • niezależności;
  • samokontroli;
  • szacunku dla zasad i autorytetów.

Jak dzieci reagują:

  • współpracują;
  • mniej sprawdzają granice;
  • traktują zdania rodziców na poważnie;
  • samodzielnie rozwiązują problemy.

Wychowanie autorytarne / restrykcyjne

Przekonania rodziców:

  • należy panować nad dziećmi;
  • rodzice muszą rozwiązywać problemy dzieci;
  • dzieci muszą bać się metod wychowawczych.

Kontrola sytuacji:

  • w całości należy do rodziców

Rozwiązywanie problemów:

  • za pomocą siły;
  • wrogość;
  • jedna strona wygrywa, druga przegrywa (wygrywają rodzice);
  • rodzice kontrolują, podejmują decyzje.

Dzieci uczą się:

  • to rodzic rozwiązuje problemy dzieci, dzieci mają niewiele do powiedzenia;
  • porozumiewanie się i rozwiązywanie problemów jest bolesne.

Jak dzieci reagują:

  • gniewem i uporem;
  • zemstą i buntem;
  • lękiem, wycofaniem, podporządkowaniem.

Dzieci uczą się na konkretach. Ich przekonania i poglądy dotyczące naszych zasad opierają się na tym, czego doświadczają niż na tym, co słyszą. Jeżeli to co mówimy będzie pozostawało w zgodzie z tym, co robimy, to dzieci nabiorą zaufania do naszych słów i uczą się stojących za nimi zasad.

Modele wytyczania granic

GRANICE ZBYT RESTRYKCYJNE (nadmierna kontrola) to takie, które powodują, że dziecko nie ma swobody, by testować i odkrywać. Mogą prowadzić do buntu i zachwianego poczucia odpowiedzialności.

GRANICE ZBYT SZEROKIE (niedostateczna kontrola) powodują, że dziecko ma zbyt wiele swobody na odkrywanie, co z kolei może prowadzić do nadmiernego testowania świata i zachwiania poczucia odpowiedzialności. W tym przypadku dziecko nie ponosi żadnych konsekwencji za swoje niewłaściwe wybory.

GRANICE NIESTABILNE (zmienna kontrola, zmieniające się w zależności od nastroju bądź sytuacji rodzica) charakteryzują nietrwałą wolnością i swobodą dziecka, co z kolei może prowokować do buntu, nadmiernego testowania i zachwianego poczucia odpowiedzialności. Dziecko robi to na co ma ochotę i sprawdza jaki będzie efekt takiego zachowania.

GRANIECE ZRÓWNOWAŻONE (zrównoważona kontrola) charakteryzują wolność i swobodę opartą na odpowiedzialności, uczą współpracy. Dziecko ma ograniczony wybór i konsekwencje, których przestrzegają rodzice.

Wyznaczane przez nas granice muszą być:

  • dość szerokie – by dziecko mogło swobodnie odkrywać;
  • restrykcyjne – na tyle, by zapewniać dziecku bezpieczeństwo;
  • elastyczne – by dostosowywać się do poziomu rozwoju dziecka.

Granice ruchome – kiedy „nie” oznacza „tak”

Granice ruchome to takie, które są zmienne, niewyraźne i nie dają oczekiwanych rezultatów. Tego typu granice nie doprowadza do wycofania niewłaściwego zachowania. Są to zarówno komunikaty werbalne jak niewerbalne.

Wśród tego rodzaju granic można wyróżnić:

  • życzenia, nadzieje i marzenia;
  • powtarzanie i przypominanie;
  • przemowy, kazania, wykłady;
  • ignorowanie niewłaściwego zachowania;
  • niejasne polecenia;
  • dawanie złego przykład;
  • targowanie się;
  • łapówki i nagrody specjalne;
  • brak spójności w podejściu wychowawczym rodziców;
  • nieskuteczne egzekwowanie zasad.

Przykłady nieskutecznych komunikatów werbalnych: „Chyba już czas na kąpiel, nie sądzisz?”, „Nie widzisz, że rozmawiam przez telefon?”, „Dość już tego”, „Spróbuj choć trochę współpracować”

Przykłady nieskutecznych komunikatów zawartych w działaniu: Sprzątanie bałaganu pozostawionego przez dzieci. Ubieranie dzieci, kiedy potrafią już zrobić to same. Ignorowanie niewłaściwego zachowania, kiedy jest się w dobrym nastroju.

Jak określić granice stałe?

  1. Komunikat powinien dotyczyć zachowania. Koncertuj się na zachowaniu i jego poprawieniu a nie na postawie, wartościach, uczuciach dziecka.
  2. Powiedz: „Zosiu rozmawiam przez telefon. Przestań mi przeszkadzać” Zamiast: „Musisz być takim utrapieniem?”
  3. Bądź konkretny i bezpośredni. – jasno określ czego od dziecka oczekujesz.
  4. Powiedz: Wróć na kolację o wpół do siódmej. Zamiast „Nie wracaj zbyt późno”
  5. Mów normalnym głosem – mów stanowczo, ale nie podnoś głosu.
  6. Dokładnie określaj konsekwencje nieposłuszeństwa, w momencie kiedy o coś prosisz. Powiedz: „Nie jeździj rowerem po ulicy. Jeżeli tak zrobisz schowam rower do garażu”. Zamiast: „Nie jedź rowerem po ulicy, bo może stać się coś złego.
  7. Popieraj słowa działaniem.

Przykłady skutecznych komunikatów werbalnych: „Nie jedz lodów na patyku w dużym pokoju”, „Proszę, ścisz telewizor albo w ogóle go wyłączymy”, „Pozbieraj klocki i schowaj je do pudełka, zanim pójdziesz na dwór się pobawić”.

Przykłady skutecznych komunikatów zawartych w działaniu: Niepranie dziecku ubrań, których nie włożyło do kosza z brudną bielizną. Niekupowanie nowej zabawki, jeśli stara została zniszczona przez brak troski. Wyłączenie telewizora, jeśli dziecko nie chce go ściszyć.

Należy pamiętać, aby stosować wobec dziecka komunikaty zachęcające. Dlatego też zachęcajmy dziecko do podejmowania lepszych decyzji i właściwych działań, doceniajmy jego wysiłki, udzielajmy pochwał. Warto również wyrażać się pochlebnie o dziecku w obecności innych.

Konsekwencje

Dzięki skutecznym konsekwencjom rodzic osiągnie podstawowe cele wychowawcze. Wszystkie skuteczne konsekwencje charakteryzują się:

  • natychmiastowością (natychmiast po niewłaściwym zachowaniu dziecka);
  • spójnością (zarówno między komunikatami werbalnymi i niewerbalnymi oraz między działaniem rodziców);
  • logicznym związkiem (konsekwencje łączone są z zachowaniem, którego nie akceptujemy);
  • dawaniem przykładu właściwego zachowania;
  • granicami czasowymi (konsekwencje o jasno wyznaczonych granicach czasowych)
  • czystym kontem (tak aby dziecko mogło pokazać, że potrafi dokonywać właściwych wyborów).

„Rodzice chyba zapomnieli, iż dzieci bardziej niż czegokolwiek innego potrzebują zasad życia, które jasno ustalają, co jest dobre a co złe” (R. Coles)

Opracowanie mgr Katarzyna Góra

psycholog, nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej i przedszkolnej

Bibliografia:

MacKenzie R.J. (2012). Kiedy pozwolić? Kiedy zabronić? Sopot: Gdańskie wydawnictwo Psychologiczne

 

 

Rywalizacja w rodzeństwie

Sprzeczki, kłótnie oraz bójki między rodzeństwem są rzeczą naturalną. Powodów tego rodzaju sytuacji jest bardzo dużo a ich intensywność zależy od płci, różnicy wieku czy kolejności narodzin. Nie świadczą one jednak o tym, że dzieci się nie kochają.

Rywalizacja o miłość rodziców

  • Należy obiektywnie stwierdzić czy nie faworyzujemy jednego z dzieci. Jeżeli nie jesteśmy tego pewni można zapytać o opinię innych osób.
  • Dzieci nie powinny być traktowane jednakowo. Każde z nich jest wyjątkowe zamiast starać się, żeby pociechy dostawały wszystko w równych ilościach, należy wziąć pod uwagę indywidualne potrzeby każdego dziecka.
  • Zamiast zapewniać, że kocha się wszystkie dzieci jednakowo trzeba okazywać dzieciom, że każde z nich kocha się w wyjątkowy sposób. Można powiedzieć np. „nikt nigdy nie mógł by mi się zastąpić”
  • Jeśli przeznacza się dzieciom tyle samo czasu, dziecko może mieć wrażenie, że ma się dla niego mniej czasu niż dla rodzeństwa. Każdemu dziecku należy przeznaczyć tyle czasu ile faktycznie potrzebuje.

Co robić, gdy dzieci się sprzeczają?

  • Trzeba zachować spokój. W ten sposób pokazujemy dziecku, że bez krzyków można rozwiązać problem.
  • Należy powstrzymać dzieci od wyrządzania sobie krzywdy.
  • Potwierdzajmy, że rozumiemy uczucia dzieci jakie do siebie żywią poprzez nazywanie tych uczuć (np.: „Ale jesteś zły”), określanie pragnień („Chciałbyś, aby zapytał zanim weźmie tę zabawkę?”), zachęcając do kreatywnego wyrażania uczuć („Może napisz kartkę Własność prywatna i zawieś ją na drzwiach szafy?”).
  • Podpowiadajmy jak można wyładować złość np.: za pomocą rysunku: „Czy możesz narysować mi co czujesz?”

Kiedy jedno z dzieci znęca się/dokucza drugiemu

  • Nie zwracaj uwagi na napastnika, zajmij się poszkodowanym dzieckiem

Źródło: A. Faber, E. Mazlich „Rodzeństwo bez rywalizacji”, 1996, s. 116-117

Co robić jeżeli dojdzie do bójki?

  • Trzeba dać dzieciom do zrozumienia, że dostrzegamy ich gniew „Wygląda na to, że jesteście na siebie wściekli”
  • Należy wysłuchać, co każde dziecko ma do powiedzenia. Trzeba określić własnymi słowami punkt widzenia każdego dziecka – to pomoże im ochłonąć „A więc ty Krzysiu chcesz potrzymać pieska, bo dopiero co wziąłeś go na ręce, a ty Marysiu uważasz, że teraz twoja kolej.”
  • Doceniajmy wagę problemu „To naprawdę trudny problem: dwoje dzieci i tylko jeden pies”
  • Wierzmy w to, że maluchy same potrafią dojść do porozumienia „Jestem pewna, że znajdziecie rozwiązanie, które zadowoli was oboje.” Pozostawmy dzieci samym sobie.

Gdy konflikt między rodzeństwem zaostrza się…

Należy przerwać sytuację, w której mogą zrobić sobie krzywdę:

  • Opisać sytuację
  • ustalić granice „To bardzo niebezpieczna sytuacja. Obaj musicie ochłonąć”
  • rozdzielić dzieci

Opracowanie mgr Katarzyna Góra

psycholog, nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej i przedszkolnej

Bibliografia:

Faber A., Mazlich E. (1996). Rodzeństwo bez rywalizacji. Poznań: Wydawnictwo Media Rodzina

 

 

Dojrzałość szkolna dziecka rozpoczynającego naukę

Rozpoczęcie przez dziecko nauki w szkole, jest dla niego nie lada przeżyciem. Dziecko bowiem rozpoczyna nowy etap, który niejednokrotnie wiąże się z czymś nieznanym. Wchodzi w nową rolę jaką jest rola ucznia i musi sprostać różnym obowiązkom. Dziecko, które rozpoczyna naukę w szkole powinno przejawiać adekwatny do wieku poziom rozwoju: emocjonalnego, społecznego, fizycznego i umysłowego. Musi zaistnieć względna równowaga między wymaganiami jakie stawia szkoła a możliwościami jakie przejawia dziecko. Należy podkreślić, że to właśnie doświadczenia z pierwszego okresu nauki wpływają na postawę dziecka wobec ludzi, pracy, własnej osoby, osiągnięć, poziom aspiracji życiowych i motywację.

Czym jest więc dojrzałość szkolna? Dojrzałość szkolna to osiągnięcie przez dziecko takiego stopnia rozwoju umysłowego, emocjonalnego, społecznego i fizycznego, jaki umożliwia mu udział z życiu szkolnym i opanowanie treści programowych klasy pierwszej (Kowolik, 2007, s. 46). Podczas badania dojrzałości szkolnej ocenia się ww. czynniki: rozwój fizyczny, umysłowy i emocjonalno –społeczny.

Na dojrzałość szkolną mają wpływ:

  • czynniki indywidualne – są to przekazane drogą genetyczną lub wrodzone właściwości organizmu, a przede wszystkim ośrodkowego układu nerwowego, podłoża wyższych czynności psychicznych. Należą tu również potrzeby, skłonności i dążenia dziecka;
  • czynniki środowiskowe – mowa tu o wpływie środowiska rodzinnego (np. warunki materialne i poziom zaspakajania potrzeb dziecka) i przedszkola;
  • warunki kulturalne – to m.in. poziom wykształcenia rodziców, kultura językowa rodziny, zasady wychowania dzieci, sposób spędzania czasu wolnego;
  • warunki społeczno – psychologiczne: czyli atmosfera w domu, struktura rodziny, postawy rodziców wobec dzieci, osobowość rodziców, stosunki między rodzicami.

 

Komponenty dojrzałości szkolnej

 

  1. Dojrzałość fizyczna

Przyjmuje się, że lepiej rozwinięte fizycznie dziecko jest bardziej przygotowane do życia szkolnego. Za właściwy rozwój fizyczny uważa się prawidłowe i stosowne do wieku takie ukształtowanie kości, mięśni, narządów wewnętrznych, układu nerwowego, narządów zmysłów, które zapewnia odpowiednią odporność na zmęczenie, wysiłek fizyczny, choroby, a także dobrą sprawność we wszystkich zakresach motoryki (Sawa, 1980, s.19).

 

Wojciech Brejnak wyróżnia następujące wskaźniki dojrzałości fizycznej:

  • prawidłowe oraz stosowne ukształtowanie kośćca i mięśni (postawa, wzrost, ciężar ciała), narządów wewnętrznych i układu nerwowego;
  • prawidłowa sprawność ruchowa (motoryka mała i duża);
  • prawidłowa koordynacja wzrokowo – ruchowa;
  • prawidłowe funkcjonowanie narządów zmysłów i narządów artykulacyjnych;
  • ogólnie dobry stan zdrowia oraz odporność na choroby i zmęczenie odpowiednia do wieku.

W sferze sprawności ruchowej i manualnej dziecko:

  • jest samodzielne w zakresie wykonywania czynności samoobsługowych (spożywanie posiłków, mycie się, korzystanie z toalety, ubieranie i rozbieranie się, wiązanie sznurowadeł);
  • jest sprawne ruchowo: biega, skacze, pokonuje przeszkody, potrafi stać, skakać na jednej nodze, nie ma trudności z rzucaniem oraz łapaniem piłki;
  • jest sprawne manualnie (rysuje, maluje, wycina nożyczkami, lepi z plasteliny, sprawnie posługuje się przyborami do pisani i rysowania).

O nieprawidłowym rozwoju sprawności ruchowej i manualnej mogą świadczyć ruchy – powolne, sztywne, nieharmonijne, mało precyzyjne oraz kanciaste.

  1. Dojrzałość intelektualna

Dojrzałość intelektualna to taki poziom rozwoju funkcji poznawczych, który umożliwia dziecku osiąganie dobrych wyników w nauce szkolnej (Brejnak, 2006, s. 38). Chodzi tu o umiejętność spostrzegania, dostatecznie wykształcony poziom wyobraźni i uwagi dowolnej, o zdolność intencjonalnego zapamiętywania i odtwarzania podawanych treści. Dziecko musi być również zdolne do myślenia przyczynowo – skutkowego i wnioskowania. Wszelkie nieprawidłowości rozwoju umysłowego będą wpływały na nieprawidłowy rozwojem myślenia, spostrzegania, pamięci, uwagi oraz rozwoju mowy.

Dziecko dojrzałe intelektualnie:

  • chce się uczyć, interesuje się czytaniem i pisaniem, liczeniem;
  • posiada adekwatny do wieku zasób wiedzy, dobrze orientuje się w najbliższym otoczeniu i środowisku (np. przedstawia się, mówi gdzie mieszka), interesuje się tym co go otacza;
  • potrafi uważnie i ze zrozumieniem słuchać bajek oraz co mówi do niego nauczyciel, rozumie i spełnia jego polecenia;
  • mówi poprawnie pod względem artykulacyjnym i gramatycznym, wypowiada się swobodnie i w sposób zrozumiały, opowiada, wyraża życzenia, własne sądy;
  • łatwo przyswaja nowe wiadomości;
  • układa historyjki obrazkowe, poprawnie wyciąga wnioski;
  • umiejętnie stawia pytania;
  • dostrzega różnice i podobieństwa w obrazkach;
  • doprowadza zaczętą pracę do końca.

Dojrzałość umysłowa w zakresie przygotowania do nauki czytania i pisania

Dziecko:

  • różnicuje słuchowo proste zestawy dźwięków oraz proste układy rytmiczne;
  • różnicuje pojedyncze głoski;
  • wyodrębnia w słowie głoski i sylaby (analiza wyrazu);
  • wskazuje pierwszą i ostatnią głoskę w wyrazie; powtarza dłuższe słowa; rozróżnia głoski opozycyjne np.: t – d, k – g;
  • wymawia poprawnie wszystkie głoski;
  • łączy głoski w sylaby i sylaby w wyrazy (synteza wyrazu);
  • prawidłowo różnicuje kształty (nawet bardzo zbliżone);
  • odtwarza poprawnie wzór z pojedynczych elementów;
  • poprawnie odwzorowuje układy geometryczne: szlaczki, wzory, ornamety itp.;
  • ujmuje przedmiot lub kształt graficzny jako całość z jednoczesnym wyodrębnieniem w nim elementów składowych;
  • wykazuje orientację w przestrzeni, która umożliwia mu rozpoznawanie i odtwarzanie kierunków, położenia (stosuje pojęcia np.: nad, pod, obok, z tyłu);
  • posiada pamięć ruchową – umiejętność przetwarzania obrazu graficznego na obraz ruchu.

Dojrzałość umysłowa w zakresie przygotowania do nauki matematyki

Dziecko:

  • rozumie i umie określić stosunki przestrzenne, czasowe i ilościowe w praktycznym działaniu;
  • potrafi sklasyfikować przedmioty wg przeznaczenia, wielkości i koloru;
  • umie dodawać i odejmowować na konkretach w zakresie 10, rozróżnia błędne liczenie od poprawnego.
  1. Dojrzałość społeczno – emocjonalna

Szkoła jest dla dziecka nową grupą społeczną. Jako, że będzie ono w niej funkcjonowało wiele lat, musi osiągnąć dojrzałość społeczną, która jest niezbędna, by mógł pełnić wyznaczoną mu rolę. Dzieci rozpoczynające naukę w szkole wykazują różnice w rozwoju społeczno – emocjonalnym.

Dojrzałość emocjonalno – społeczna w ujęciu Wojciecha Brejnaka przejawia się tym, że dziecko:

  • ma motywację do wykonywania zadań,;
  • jest w znacznym stopniu samodzielne;
  • nie ma trudności w nawiązywaniu kontaktów i robi to chętnie;
  • współpracuje z kolegami i nauczycielami;
  • podporządkowuje się wymaganiom dyscypliny szkolnej
  • panuje nad swoimi reakcjami emocjonalnymi i radzi sobie emocjonalnie w sytuacjach trudnych (Brejnak, 2006).

Natomiast Barbara Zakrzewska wśród aspektów dojrzałości społeczno – emocjonalnej wymienia:

  • chęć oraz umiejętność w nawiązywaniu kontaktów zarówno z rówieśnikami jak i nauczycielem;
  • zaradność i samodzielność w codziennych, podstawowych sprawach;
  • zdolność do przystosowania się w nowym środowisku;
  • równowagę uczuciową – dyscyplina i podporządkowanie do norm współżycia w grupie;
  • wrażliwość na potrzeby innych;
  • wytrwałość, obowiązkowość sumienność w wykonywaniu zadań;
  • nie zniechęcanie się podczas napotkanych trudności, wiara w siebie;
  • samokontrola zarówno własnego zachowania jak i wykonywanej pracy.

 

Niedojrzałość emocjonalno – społeczna dziecka może przejawiać się stałym absorbowaniem uwagi nauczyciela, domaganiem się ciągłych wyróżnień, a także dążeniem do uprzywilejowanej pozycji w klasie. Objawem niedojrzałość społecznej jest również izolacja od grupy, unikanie kolegów i zabaw z nimi, łatwe poddawanie się dominacji kolegów, a także bierność, lękliwość, małomówność, nieśmiałość. Brak dojrzałości społeczno – emocjonalnej można również zaobserwować u dzieci rozpieszczonych, tych które nie uczęszczały do przedszkola lub cechuje je wysoko rozwinięty poziom intelektualny, wychowywanych w izolacji od rówieśników. Dzieci niedojrzałe emocjonalno – społecznie są infantylne, ich reakcje do sytuacji są nieadekwatne, reagują agresją z błahych powodów, a ich zainteresowania są powierzchowne krótkotrwałe. Ponadto dzieci zahamowane są bardzo nieśmiałe, mało aktywne, lękliwe, wrażliwe na oceny ze strony innych – dzieci a także wychowawców, są też znacznie bardziej męczliwe.

  1. Jak doskonalić sprawność ruchową i manualną:
  • gry i zabawy ruchowe;
  • uczestnictwo w zajęciach takich jak: gimnastyka, taniec, pływanie itp;
  • zabawy manualne: wycinanie, lepienie z mas plastycznych, nawlekanie, zbieranie drobnych elementów, rysowanie, wydzieranie, malowanie;
  • rysowanie szlaczków, obrysowywanie szablonów, przerysowanie rysunków, łączenie punktów;
  • odtwarzanie wzorów na różnych materiałach np. mąka.

 

Jak wspierać rozwój intelektualny:

  • rozwiązywanie zagadek słownych;
  • rozmowa o obrazku;
  • prowokowanie do wypowiedzi;
  • gry memo, puzzle;
  • znajdowanie różnic w obrazkach;
  • wystukiwanie rytmów;
  • układanie rymów;
  • układanie historyjek obrazkowych;
  • nauka wierszy i piosenek.

Jak wspierać rozwój emocjonalno – społeczny:

  • nauka wykonywania obowiązków;
  • wspieranie podczas sukcesów i porażek;
  • rozmawianie o uczuciach;
  • uwrażliwianie na potrzeby innych;
  • zadbanie o kontakty z rówieśnikami.

Drogi Rodzicu! Pamiętaj! Nie wszystkie dzieci osiągają dojrzałość szkolną w tym samym tempie.

„Nie wszystkie kwiaty zakwitają razem. Każdy ma swój czas i porę” (Krystyna Datkun – Czerniak)

 

Opracowanie mgr Katarzyna Góra

psycholog, nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej i przedszkolnej

 

Bibliografia:

  1. Brejnak W. (2006). Czy Twój przedszkolak dojrzał do nauki? Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL
  2. Kowolik P., (2007). Przygotowanie dziecka sześcioletniego do roli ucznia (teoretyczny zarys tematu). Nauczyciel i szkoła nr 1-2 2007
  3. Meinders – Lucking F., Loy S. (Cop. 2009). Czy moje dziecko osiągnęło dojrzałość szkolną? Przeł. Z jęz. Niem. Edyta Brudnik Kielce: Wydawnictwo Jedność.
  4. Sawa B. (1980). Jeżeli dziecko źle czyta i pisze. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne
  5. Wilgocka – Okoń B. (1972). Dojrzałość szkolna dzieci a środowisko. Warszawa: PWN
  6. Zabłocki K., Brejnak W. (red.), (2008). Emocjonalno-społeczne uwarunkowania dojrzałości szkolnej : praca zbiorowa. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego
  7. Zakrzewska B. (cop. 2003). Każdy przedszkolak dobrym uczniem w szkole. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne